Zapalenie tchawicy to poważna choroba układu oddechowego, szczególnie u dzieci. Chociaż symptomy mogą początkowo przypominać zwykłe przeziębienie, istnieje ryzyko, że nieleczona infekcja doprowadzi do poważnych powikłań. [1] Poznaj typowe objawy i dowiedz się, jak wygląda leczenie zapalenia tchawicy u dzieci. Poznaj także sposoby, jak chronić dziecko przed tym schorzeniem.
Czym jest tchawica?
Tchawica to długa, elastyczna rura składająca się z chrząstek, włókien i mięśni, będąca integralną częścią układu oddechowego. Łączy ona krtań z oskrzelami, umożliwiając transport powietrza do i z płuc. Wnętrze tchawicy pokryte jest rzęskami i komórkami produkującymi śluz, które pomagają w usuwaniu zanieczyszczeń z dróg oddechowych, chroniąc tym samym organizm przed infekcjami. Tchawica działa jako skrzyżowanie w procesach zakaźnych. To sprawia, że jest ona szczególnie narażona na infekcje, takie jak zapalenie tchawicy. [2]
Dlaczego dzieci częściej zmagają się z zapaleniem tchawicy?
Anatomiczne różnice między dziećmi a dorosłymi sprawiają, że dzieci są bardziej narażone na ciężkie objawy infekcji górnych dróg oddechowych. U dzieci najwęższym miejscem dróg oddechowych jest okolica podgłośniowa, otoczona chrząstką pierścieniowatą, która jest pokryta błoną śluzową. Śluzówka u dzieci jest bardziej podatna na obrzęk w przebiegu infekcji, a to powoduje zwężenie dróg oddechowych. [2]
Przyczyny zapalenia tchawicy u dzieci
Zapalenie tchawicy u dzieci może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne. W przypadku dzieci najczęściej ma się do czynienia z infekcjami wirusowymi, które mogą prowadzić do wtórnej infekcji bakteryjnej. Najczęstszymi wirusami odpowiedzialnymi za zakażenie są wirusy grypy, paragrypy, adenowirusy oraz wirus RSV [1]. Bakteryjne zapalenie tchawicy, choć rzadsze, jest groźniejsze i może prowadzić do ciężkich komplikacji. Najczęściej wywołują je bakterie, takie jak Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae oraz Moraxella catarrhalis. [1] [2]
Objawy zapalenia tchawicy u dzieci
Zapalenie tchawicy objawia się na początku dość niespecyficznie. Do najczęstszych symptomów należy suchy, chrypliwy, bolesny i napadowy kaszel, który może przekształcić się w kaszel produktywny. Zwykle występuje w nocy, a jego nasilenie może być spowodowane pozycją leżącą lub dobowym rytmem poziomów kortyzolu i adrenaliny. Wśród innych objawów wymienia się: ból gardła, chrypka oraz trudności w oddychaniu, które mogą nasilać się w trakcie snu.
Charakterystyczne dla zapalenia tchawicy są również duszności oraz świszczący oddech podczas wdechu i wydechu, wynikający ze zwężenia dróg oddechowych. W przebiegu zapalenia tchawicy o podłożu bakteryjnym może wystąpić także gorączka. W poważniejszych przypadkach obserwuje się sinicę, zaburzenia świadomości i pobudzenie. [2]
Leczenie zapalenia tchawicy u dzieci
Leczenie bakteryjnego zapalenia tchawicy u dzieci skupia się na szybkim zabezpieczeniu dróg oddechowych. W ciężkich przypadkach konieczna jest intubacja. Wykonuje się ją na oddziale intensywnej terapii, na którym pacjent wymaga stałego monitorowania i odsysania wydzielin. Intubacja trwa zazwyczaj około 3 dni. W lżejszych przypadkach stosuje się nebulizacje z epinefryny i heliox (mieszanina tlenu z helem). Aby uniknąć pogorszenia stanu zdrowia, ważna jest także troska o stan psychiczny małego pacjenta i stosowanie technik, które zredukują u niego stres. [1]
Farmakologiczne leczenie zapalenia tchawicy u dzieci
Antybiotyki o szerokim spektrum działania, takie jak penicyliny, cefalosporyny i linkozamidy, są stosowane natychmiast, zanim będą dostępne wyniki posiewów. W przypadku alergii na antybiotyki beta-laktamowe podaje się wankomycynę z lewofloksacyną. Leki przeciwwirusowe stosuje się tylko przy wcześniejszej infekcji wirusowej, takiej jak grypa. [1]
Czy można uchronić dziecko przed zapaleniem tchawicy?
Aby zapobiec zapaleniu tchawicy, pierwszym krokiem jest wzmocnienie układu odpornościowego. Warto zatroszczyć się o to na co dzień, dbając o zdrowy tryb życia malucha poprzez odpowiednią dietę, ruch i suplementację. Warto szybko reagować na pierwsze objawy infekcji dróg oddechowych, aby uniknąć ich rozwoju i powikłań. Porozmawiaj także z lekarzem rodzinnym o ewentualnych szczepieniach ochronnych.
Szczepienia ochronne
Regularne szczepienia ochronne są jednym z najważniejszych sposobów profilaktyki. Warto omówić z pediatrą szczepienia przeciwko patogenom bakteryjnym i wirusowym, w tym Haemophilus Influenzae B, Streptococcus Pneumoniae i Diphtheria. Mogą znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na zapalenie tchawicy. [1]
Unikanie kontaktu z chorymi
W sezonie grypowym warto ograniczyć kontakty dziecka z osobami chorymi. Choroby wirusowe często przenoszą się drogą kropelkową. Dlatego ważne jest, aby unikać dużych skupisk ludzi i dbać o higienę, szczególnie ważne jest częste mycie rąk i noszenie ochronnej maski. [2]
Artykuł na zlecenie marki Chlorchinaldin.
Źródła
[1] Burton L.V. i in.,Bacterial Tracheitis,StatPearls Publishing, 2023, National Library of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470240/
[2] Blot M. i in., Update on childhood and adult infectious tracheitis, Médecine et Maladies Infectieuses, Volume 47, Issue 7, 2017, Pages 443-452, ISSN 0399-077X, https://doi.org/10.1016/j.medmal.2017.06.006
