Niemal 1/3 cyberoszustów próbowała skłonić potencjalne ofiary do ujawnienia numeru PESEL w celu autoryzacji danych przed przekierowaniem do fałszywego działu bezpieczeństwa w banku – podaje „Raport Antyfraudowy 2024” BIK. Co zrobić, aby ograniczyć ryzyko wyłudzenia danych przez cyberprzestępców? Jak postąpić, kiedy ktoś zdobędzie Twój PESEL?
Jak zabezpieczyć swój PESEL przed kradzieżą?
Od 17 listopada 2023 roku można samodzielnie zastrzec PESEL na rządowym portalu mObywatel.gov.pl lub w aplikacji mObywatel 2.0. Dzięki temu rozwiązaniu zmniejszasz ryzyko wykorzystania Twoich danych przez osoby trzecie.
Od 1 czerwca 2024 roku banki oraz inne instytucje muszą weryfikować, czy PESEL klienta został zastrzeżony. Jeżeli znajduje się na liście, wniosek o kredyt, pożyczkę, kartę kredytową, rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy bądź wypłatę dużej ilości gotówki zostanie odrzucony. Rejestr zastrzeżonych numerów PESEL jest weryfikowany także przez leasingodawców, notariuszy czy firmy telekomunikacyjne. Co ważne, możesz samodzielnie włączać i wyłączać zastrzeżenie, np. na okres ubiegania się o kredyt hipoteczny.
Klienci Orange z aktywnym abonamentem komórkowym lub ofertą na kartę mogą skorzystać z usługi „Zabezpiecz PESEL”, która zapewnia całodobowy monitoring pod kątem potencjalnej kradzieży tożsamości. Dzięki ochronie 24/7 otrzymasz powiadomienie o m.in. pobraniu informacji na Twój temat z biura informacji gospodarczej. Jeśli żaden podmiot nie otrzymał zgody na weryfikację Twoich danych w Krajowym Rejestrze Długów, powiadomienie może oznaczać, że ktoś próbował zaciągnąć kredyt bądź pożyczkę, podszywając się pod Ciebie.
Co zrobić, jeśli ktoś zna Twój PESEL?
Co, jeśli ktoś zna mój PESEL? Udaj się na najbliższy komisariat, aby zgłosić kradzież numeru PESEL, np. wskutek wyłudzenia danych podczas rozmowy telefonicznej czy utracenia portfela z dokumentami w miejscu publicznym. Skontaktuj się również z firmami oraz instytucjami finansowymi, np. bankami, z których usług korzystasz.
Jeżeli podejrzewasz, że ktoś wykorzystał Twoje dane z dowodu osobistego, zgłoś kradzież tożsamości do organu gminy za pomocą platformy ePUAP lub aplikacji mObywatel 2.0. W tym celu potrzebujesz e-dowodu, podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego oraz dokumentu, który uprawdopodabnia, że niepożądana osoba może się pod Ciebie podszywać. Przyda Ci się np. e-mail informujący o wycieku danych z firmy, która podpisała z Tobą umowę o świadczenie usług. Uwaga – jeśli masz dowód osobisty z wgranym podpisem kwalifikowanym od prywatnego dostawcy, musisz się do niego zwrócić z wnioskiem o unieważnienie.
